Ty pytasz, ja odpowiadam – sesja nr 1
Otrzymuję od Was drogą mailową wiele pytań. Czasem są to pytania zamknięte (Odpowiedź: Tak, Nie), czasem wymagające mocno indywidualnego podejścia pytania otwarte, a czasem coś pośrodku. Do tej pory odpowiadałem bezpośrednio do adresata, ale postanowiłem podzielić się odpowiedziami nie tylko z zainteresowanym, ale i z wszystkimi czytelnikami.
Wybrałem kilka z nich i udzielam poniżej mniej lub bardziej kompletnej odpowiedzi. Zapraszam do lektury 🙂 .
1. “Czy ochronnik powinien być przed czy za rozłącznikiem?”
Ochronnik za rozłącznikiem (lewo) vs Ochronnik przed rozłącznikiem (prawo)
F0 – Rozłącznik izolacyjny
PP – Ogranicznik przepięć (ochronnik)
RP1 – Wyłącznik różnicowo-prądowy
F1… – Wyłączniki nadprądowe
Jeśli ochronnik jest (elektrycznie) za jakimś modułem w rozdzielnicy to ten element jest narażony na uszkodzenie w przypadku powstania przepięcia.
W przypadku dużego przepięcia ogranicznik łączy ze sobą przewód L z PE i tym samym robi zwarcie co powoduje duży przepływ prądu (przez ogranicznik i np. przez rozłącznik podpięty przed ochronnikiem).
Uważam jednak, że nawet ryzykując uszkodzenie rozłącznika, podpięcie ochronnika za rozłącznikiem jest uzasadnione, ponieważ za pomocą rozłącznika możemy ściągnąć napięcie z wszystkich elementów rozdzielnicy i spokojnie wykonać pewne prace elektroinstalacyjne.
Więcej o rozdzielnicy w serii artykułów: Domowa rozdzielnica w małym palcu
2. “Czy jest możliwość zbudowania schematu oświetlenia w łazience aby:
1. Zapalam włącznikiem zewnętrznym z przedpokoju pierwsze oświetlenie np. listwy Led.
2. W drugiej kolejności, już w łazience, zapalam opcjonalnie oświetlenie “górne” lub przy lustrze.
3. Wychodzę gaszę wszystko włącznikiem z przedpokoju, ale… (tym samym – jakby resetuję włączniki wewnątrz łazienki)
4. …jak na nowo wchodzę do łazienki – to chcę żeby tylko świeciły owe listwy Led z punktu nr 1, a pozostałe mogę znowu dowolnie włączyć…”
Wydaje się, że rozwiązaniem będzie przekaźnik bistabilny.
Krótki opis.
- Wyłącznik zewnętrzny steruje napięciem podawanym zarówno do lampy jak i do przekaźnika.
- Przekaźnik bistabilny (np. taki: Przekaźnik bistabilny dwukanałowy) zainstalowany jest w puszce pod podwójnym przyciskiem (inaczej zwanym żaluzjowym).
- Naciskając jeden lub drugi przycisk podajesz impuls na przekaźnik i on raz zapala raz gasi wybraną lampę.
- Po odcięciu napięcia (wyłączenie taśmy led) od przekaźnika wyłącznikiem z przedpokoju i ponownym załączeniu taśmy led, ww. przekaźnik nie będzie pamiętał poprzedniego stanu i lampy wewnętrzne będą wyłączone (niektóre przekaźniki pamiętają stan, także jak będziesz szukał innego modelu zwróć na to uwagę).
3. “Wyłączyłem bezpiecznik z prądem do kuchni, ucinałem przewód 3-żyłowy szczypcami i w tym momencie różnicówka się wyłącza. Próbówką prądu żadnego nie pokazuje, skąd taka reakcja wyłącznika ?”
Bezpiecznikiem (wyłącznikiem nadprądowym) rozłączasz jedynie przewód fazowy w instalacji.
Wyłącznik różnicowo-prądowy jak pisałem w artykułach nt. jego działania (tutaj), sprawdza różnicę prądów wpływających i wypływających.
Podczas ucinania przewodu dokonałeś połączenia trzech przewodów za pomocą szczypców. Okej, przewód fazowy był odcięty, ale prąd nadal mógł płynąć z innych obwodów przewodem neutralnym, a następnie ochronnym z pominięciem różnicówki.
4. “Posiadam do podłączenia cztery gniazdka w ramce poczwórnej (link). Instalacja jest jeszcze dwuprzewodowa, budynek z 1970r.
Pierwsze gniazdko podłączam wedle schematu (link) lecz nie wiem jak podpiąć zasilanie do kolejnych gniazdek. Sprawa z przewodem fazowym wydaje się być prosta bo podłączamy go tak jak w instalacji składającej się z 3 przewodów, ale w kwestii podłączenia przewodu neutralnego nie jest już dla mnie to tak oczywiste.”
Całą kwestię wyjaśnia poniższy rysunek 🙂
Pamiętaj, żeby w układzie dwuprzewodowym zawsze podpinać zasilający przewód neutralny do zacisku ochronnego, a następnie mostek do zacisku neutralnego (zgodnie z zasadą: bezpieczeństwo na pierwszym miejscu).
5. “Mieszkam w “komunistycznym” bloku z siecią zasilająca bez instalacji uziemiającej (TN-C), mam dylemat:
- jeden z kolegów podpowiada: wymień przewody 1 do 1 czyli podwójną starą aluminiową zamień na miedzianą 2 przewodową
- drugi mi podpowiada : załóż 3 przewodowe kable
Nie chcę oszczędzać, ale po co mi 3 przewodowe kable ? A zarazem zależy mi na bezpieczeństwie czy mogę rozprowadzić 3 przewodową instalację i podpiąć się na listwie ochronnej przy liczniku przewodem żółtym w niebieską “linię ” Neutralną ?”
TN-C (lewo) vs TN-C-S (prawo)
Jeśli wymieniasz instalację elektryczną to trzy przewody w mieszkaniu to teraz jest konieczność (również pod kątem prawnym). Przewód ochronny być musi.
Czyli kładziesz trzy przewody w mieszkaniu. Teraz masz dwie opcje:
- Układ TN-C-S bez uziemienia. Przewody ochronne i neutralne łączysz poprzez połączenie listwy neutralnej i ochronnej w rozdzielnicy i kończysz temat (jest to wersja gdy nie możesz z różnych przyczyn wykonać uziemienia lokalnego. Pomimo wymogów, że musisz uziemić ten punkt rozdziału, to rozwiązanie bez niego będzie bardziej bezpieczne niż samo TN-C)
- Układ TN-C-S z uziemieniem. Uziemiasz punkt rozdziału (czyli listwę przewodów ochronnych w Twojej rozdzielnicy). Przewód ochronny “z podwórka” możesz doprowadzić, tylko pytanie gdzie chcesz go podpiąć od strony podwórka? Wykonanie uziemienia przy bloku to grubsza sprawa, bo trzeba zakopać kawał drutu (bednarka) i do tego (być może) wbić szpile oraz wykonać pomiary.
Jeśli jest wykonane uziemienie w budynku i dostęp do tzw. złącza kontrolnego to warto skorzystać (pod warunkiem że nie jest to złącze kontrolne instalacji odgromowej), ale najpierw trzeba zapytać zarządcę budynku czy na taką operację zezwala. No i czy są wykonane aktualne pomiary tego uziemienia, jeśli nie, trzeba będzie je wykonać.
Więcej o układach sieci zasilającej w artykule: Uziemienie czyli o elektryce bez potencjału
6. “Kupiłem kuchnie indukcyjną jednofazową o mocy 7400W. I tu zaczynają się moje obawy i szereg pytań.
Zabezpieczenie przed licznikowe mam C25 z a według moich obliczeń:
I = P/U = 7400W / 230V = 32A.
I jak to się teraz ma do mojego zabezpieczenia przed licznikowego które ma tylko 25A. Co ja mam teraz zrobić?”
Zanim zwrócisz płytę indukcyjną do sklepu sprawdź czy nie posiada ona regulacji maksymalnej pobieranej mocy. Niektóre płyty indukcyjne posiadają dość płynną (co 0.5kW) możliwość ustawienia maksymalnej mocy, która będzie pobierana przez płytę. Są też płyty o sztywno zdefiniowanej mniejszej mocy np. 3.6kW.
Pytanie uzupełniające: Czy takie obniżenie mocy wpłynie na działanie płyty?
Tak! Jest to zależne od ustawienia. Z mojego doświadczenia jeśli ustawisz np. 4.5kW (20A) to w większości przypadków nie zauważysz różnicy podczas pracy na 3 „palniki”. Niedostatek mocy (wolniejsze nagrzewanie ze względu na to, że płyta musi się przełączać pomiędzy polami grzewczymi) będzie zauważalny przy załączeniu 4 pól naraz.
Dodatkowe info, jeśli płyta grzewcza jest podpięta do sieci jednofazowej to wymagane jest poprowadzenie przewodu o przekroju 4mm².
Podsumowanie
I jak? Nauczyłeś się czegoś? A może coś jest dla Ciebie niezrozumiałe? Albo się z czymś nie zgadzasz?
Podyskutujmy 🙂 .
No tak… zamiast odpowiadać na pytania, sam ich mnóstwo zadaje. Co za gość… 😉
Pozdrawiam!
Zestawienie pytań z wszystkich sesji znajdziesz tutaj.
Mam do dyspozycji 6 rolet zewnętrznych które posiadają wyłączniki krańcowe. Jak wykonać instalację zasilania i jak połączyć włączniki rolet aby każda miała włącznik niezależny ( z podtrzymaniem) i aby posiadały jeden włącznik centralny który niezależnie opuszczony i podnosił wszystkie rolety naraz impulsowo bez trzymania włącznika (podtrzymanie)
Cześć
1. Chciałbym poszerzyć swoją wiedzę odnośnie elektryki. Myślę o jakimś kursie albo szkole w której nauka będzie krótka bo nie wiążę z elektryką przyszłości, traktuje to raczej jako poszerzenie horyzontów. Możesz coś polecić dla zupełnie początkującego ? Mam twój poradnik ale fajnie byłoby gdyby ktoś mógł na bieżąco wyjaśniać moje wątpliwości.
2. Miałem taką sytuację. Podłączyłem szlifierke do gniazdka i wywaliło korki. Szlifierka jeszcze chwile wczesniej działała. Nad gniazdkiem, do którego podłączyłem szlifierke jest włącznik lampy, który był odłączony ze względu na lampę, która wywalała korki i została wcześniej odłączona. Czy awaria szlifierki może być spowodowana, rozłączeniem włącznika i podpięciem szlifierki do gniazdka pod tym samym bezpiecznikiem co włącznik ?
Dzień dobry,
Ja mam pytanie o bezpieczeństwo przy złym podłączeniu oprawy oświetlenia. Co grozi, gdy napięcie (faza) jest podana na gwint żarówki, zamiast na spód. Dodam, że instalacja TN-S z różnicówką na oświetlenie w mieszkaniu 50m2- w 10 letnim bloku. Żarówka i tak będzie świecić, a różnicówka będzie zabezpieczać, ale mam obawy, że o czymś mogłem zapomnieć…
Witam,
Potrzebuję podłączyć czujnik gazu zasilany prądem z sieci w miejscu gdzie nie mam żadnego gniazdka a poprowadzenie przedłużacza od najbliższego gniazdka jest problematyczne. Ale jest tam wyłącznik oświetlenia. Czujnik gazu i nie posiada przewodu “0”.
Zamierzam zrealizować to tak: odciąć wtyczkę od czujnika, zarobić końcówki i wsunąć je do zacisków śrubowych wyłącznika oświetlenia. Zatem w jednym zacisku będą dwa przewody. Czy taka metoda jest dopuszczalna? Czy mogę tak zrobić czy jednak niestety trzeba kupić gniazdo z wyłącznikiem rozkuć trochę ściany i je zamontować?
Hej, mam pytanie dot. zwarcia. Jak wiadomo zwarcie to zetknięcie dwóch przewodów doprowadzających prąd z ominięciem odbiornika. Natężenie prądu osiąga wtedy bardzo duże wartości, nawet setek amperów.
Dlaczego zwarcie nie następuje w momencie podłączenia do gniazdka urządzenia, które pobiera minimalną ilość mocy, np. kilka W? Opór urządzenia w tym przypadku jest chyba znikomy? Dziękuję za odpowiedź.
Witam.
Jestem stałym czytelnikiem tego bloga. Dzięki temu postanowiłem zaoszczędzić na elektryku podczas budowy domu. Robię prawie wszystko sam, myślę nawet o rozdzielni, bo czytając bloga nie widzę niczego trudnego, chociaż fajnie by było jak by był opis rozdzielni 3 fazowej. Oczywiście na koniec przyjdzie do mnie elektryk, który będzie to wszystko łączył w rozdzielni oraz zmierzy uziom, więc tragedii nie powinno być, bo będę chciał, aby sprawdził całość.
Umieściłem już taki wpis, ale albo został usunięty albo coś źle zrobiłem, więc o moich wątpliwość piszę jeszcze raz.
Chciałbym się dowiedzieć, czy jest możliwość zmiany średnicy przewodu w instalacji bez jakiegoś uszczerbku. Sprawa dotyczy dwóch przypadków:
1. Od rozdzielni do kotłowni będę prowadził przewód 5×4, ma tam być gniazdko siłowe, takie awaryjne, bo nie planuję niczego tam podłączać, w przyszłości będzie garaż, w którym będzie bardziej użytkowe gniazdo. Czy mogę od tego gniazda poprowadzić z jednej fazy instalację na gniazdko jednofazowe przewodem 3×2,5?
2. Do pomieszczenia gospodarczego prowadzę przewód ziemny 3×2,5, Na jego końcu będzie jedno podwójne gniazdo używane sporadycznie oraz mam zamiar rozprowadzić oświetlenie na 4 pomieszczenia. Czy mogę od gniazdka poprowadzić to oświetlenie przewodem 3×1,5? Czy może muszę robić mini rozdzielnię 16A i 10 A i dopiero wtedy gniazdko i oświetlenie?
3. Przy okazji mam jeszcze jedno pytanie. Czy to gniazdko siłowe w kotłowni musi być z włącznikiem? Widzę, że w necie bardzo dobrze sprzedają się gniazda bez włącznika za kilkanaście złotych a te z włącznikiem za ponad 100 już nie tak dobrze. Oczywiście, jeśli trzeba to kupie to droższe, ale jak mogę obciąć koszty to było by miło.
Witam serdecznie! ????
Czy myślał Pan o jakimś spisie treści dla tych pytań? Podejrzewam, że gdy artykułów z tego cyklu będzie więcej warto byłoby widzieć w jednym miejscu co zostało już wyjaśnione/przerobione. Będzie wtedy znacznie łatwiej wrócić po jakimś czasie do odpowiedzi.
PS Gratuluję świetnej jakości bloga, czapki z głów! ????
Witam Panie Radku.
Pozwolę sobie zadać nurtujące mnie pytanie. Instalacja w moim mieszkaniu składa się z Wyłącznika różnicowo prądowego i podpiętych pod niego 10 wyłączników nadprądowych. Do rozdzielni doprowadzone 2 żyły L + N w rozdzielni N zmostkowane z PE przez różnicówką. Kilkukrotnie zdarzyło mi się, że podczas awarii sieci/ zaniku napięcia (w bloku/na osiedlu) różnicówka zadziałała, czy tak powinno być?
Pozdrawiam
Jak zawsze wiele trafnych pytań. Ja również miałem problem z ustawieniem płyty indukcyjnej ale już działa standardowo na 4 palniki.
Może wpis o uprawnieniach elektrycznych. Co to jest to e, d, pomiary itp. i co mogę robić samodzielnie mając je. Co można wykonać samodzielnie w domu przed odbiorem i po odbiorze.
Witaj Radku
Mam takie pytanie; Czy rozdzielnice ktora przedtsatwiles w takiej konfiguracji,mozna rozbudowac przykaldowo o jeszcze dwa dodatkowe wylaczniki nadmiarowopradowe ?(czyli jeszcze dwa dodatkowe obwody)
Rozumiem,ze nalezaloby wtedy wyciac o dwa zaciski mniej z listwy zaciskowej i dalej to juz podlaczyc tak samo jak w poprzednich wylacznikach nadmiorowopradowych…?
Pozdrawiam
Zbyszek
Bardzo fajny pomysł z tymi odpowiedziami 🙂
Elektryki akurat nigdy nie ruszałem, choć wszystko inne liźnięte – w szczególności malowanie. 😉
Cześć Radku, pracuje jako elektromonter, składam szafy, itp. Mam problem który nikt w firmie oraz w hurtowniach nie potrafią rozwiązać a chodzi o zaciskanie podwójnej tulejki 10mm2. Robi się nam przekrój 20mm2 po złączeniu dwóch linek w jedną tulejkę i teraz nie ma praski która miała by taki przekrój, ponieważ nie ma też takiego przekroju przewodu (16,25). Próbuje zaciskać to 16 ale jest za mała zostaje “wąs” i nie wygląda to ani ładnie ani nie powinno się tego tak robic bo przeciez 16 nie służy do zaciskania 20. Masz jakiś na to pomysł? Czy też kiedyś miałeś takie sytuacje?
PS. Tablice docelowo ląduja w Szwecji a tam Policja elektryczna sprawdza wszystko wiec jest sie do czego przyczepic.
Pozdrawiam
Takie rzeczy to dla męża 😀 ja z elektryką mam tyle do czynienia że żarówkę wymienię. Ale opisy na pewno się przydadzą!
W domu robię wszystko, nawet przez moją domową karierę przeszłą budowlanka, potrafię nawet kłaść kafelki. Jedynymi rzeczami, którymi się boję tykać to właśnie elektryka, a także i wiertarka :p
Czesc, wszystko jasne, przeczytałem jakis miesiac temu wszystkie artykuly jednakze, ze z zawodu nie jestem elektrykiem i nie mam z tym do czyninia na codzien, pozapominałem oznaczenia zabezpieczen (jak PP itd.) z rysunku 1… czy mógłbys na przyszlosc dodawac legende tak jak dodałes na rys.2 – o zapalaniu lampek w lazience. Pomaga to utrwalic wiedze takim jak ja…
Dzieki
Tak trzymaj
Bardzo dobry pomysł.
Witam. Myślę że pomysł z artykułem “Ty pytasz, ja odpowiadam ” jak najbardziej trafiony ,bo jest konkretne pytanie i myślę że wyczerpująca odpowiedz,co jeszcze ważne,jeśli są wątpliwości to starasz się to wyjaśnić w sposób najprostszy jest dla mnie to wszystko bardzo fajne 🙂 Pozdrawiam.
Bardzo fajny artykuł ☺️ można wiele ciekawostek wyczytać. No i przykłady z życia wzięte.
Jeśli chodzi o pytanie 6, czy płyta nie jest zasilana z 3 faz? Jeśli tak, to prąd wychodzi w granicy 13A. Chyba, że jestem w błędzie, to proszę mnie poprawić.
Pytanie do pkt 4:
Skoro podłączymy gniazdka wg. rysunku, to przy podłączeniu urządzenia z złączem ochronnym ok. Co natomiast jeśli podłączymy urządzenie bez złącza ochronnego (wtyczka jak tutaj: https://goo.gl/Fu15wW) i włączymy urządzenie (płynie prąd) a następnie złapiemy bolca ochronnego w gniazdku?
Co do 4 pytania: nie można zmostkować pierwszego gniazdka, a dalej już 3 żyłowym?