Potrzebuję puszkę elektryczną podtynkową…

Na tytułowe stwierdzenie w hurtowni elektrycznej sprzedawca zapewne odpowie pytaniem: Jaką?
I tutaj zaczynają się schody. Rodzajów puszek elektroinstalacyjnych (elektrycznych) podtynkowych jest całe mnóstwo na rynku.
Niby wybór nie powinien nastręczać problemów, w końcu to tylko kawałek plastiku, jednak nieprzemyślane zakupy mogą się skończyć problemami zarówno w trakcie osadzania puszki jak i podczas instalacji gniazdka lub wyłącznika w puszce lub najzwyklejszym przepłaceniem za produkt, którego nie potrzebujemy.

Sam, będąc zielony w tym temacie, popełniałem kilkakrotnie błędy co kosztowało mnie sporo nerwów i wielu niepotrzebnie wypowiedzianych słów w trakcie wykonywania prac elektroinstalacyjnych.

Przechodząc do konkretów, skupię się na najpopularniejszych puszkach elektrycznych podtynkowych służących głównie do montażu:

• gniazdek elektrycznych
• wyłączników oświetlenia
• gniazdek teletechnicznych (internet, TV)

W artykule postaram się odpowiedzieć na kilka pytań:

• Jak głęboka powinna być puszka elektryczna?
• Jakiej puszki potrzebuję do zamontowania wyłącznika w pojedynczej ramce?
• Czym charakteryzują się puszki łączeniowe?
• Czy warto inwestować w puszki wielokrotne?
• Jakie puszki dobrać do płyt kartonowo gipsowych?
• Czy potrzebne mi są puszki z deklem?
• Osadziłem puszkę zbyt głęboko w ścianie, co mogę z tym zrobić?

Jak głęboka powinna być puszka elektryczna?

Elementy te dostarczane są w wersjach o głębokości:

• 40 mm (płytkie)
• 60 mm (głębokie)
• 80 mm (ekstra głębokie)

Na wybór puszki o odpowiedniej głębokości wpływa kilka czynników:

1. Elementy dodatkowe – jeśli w puszce ma być zamontowane gniazdko / wyłącznik bez dodatkowych elementów takich jak złączki elektryczne, przekaźniki lub ściemniacze to puszka 40mm w zupełności wystarczy. Dla wprawnego elektromontera zamontowanie 2-3 złączek wraz z wyłącznikiem w puszce 40mm to nie jest wielki problem, natomiast dla kogoś kto wykonuje tą czynność od czasu do czasu, może to być delikatnie ujmując, uciążliwe.
   Jeśli planujesz dołożyć element pośredniczący (przekaźnik, ściemniacz) to puszka o głębokości co najmniej 60mm jest konieczna.
2. Materiał z jakiego wykonana jest ściana – w Polsce dość rozpowszechnione są budynki wykonane z tzw. wielkiej płyty czyli żelbetonu. Draństwo jest twarde i do tego co chwila pręty. W takim przypadku warto rozważyć zakup puszki o gł. 40mm i przełknąć pigułkę ciasnoty w puszce kosztem mniejszej ilości potu wylanego na wywiercenie otworu.
3. Grubość ściany – natury nie oszukasz, jeśli masz ściankę o grubości 50mm, zamontowanie puszki 60mm może być problematyczne 😉

Na ogół, jeśli nie ma przeciwwskazań, warto kupować puszki o głębokości co najmniej 60mm, nawet jeśli nie ma potrzeby teraz, dodatkowa przestrzeń w puszce może być przydatna w przyszłości.

Jakiej puszki potrzebuję do zamontowania wyłącznika w pojedynczej ramce?

Odpowiedź: jak najprostszej. Nie ma tutaj co kombinować.

Pytanie uzupełniające brzmi czy puszka ma być wmurowana czy zamontowana w płycie kartonowo-gipsowej?
O puszkach do regipsów (płyt k-g) piszę poniżej, a tutaj omówię puszki elektryczne o najprostszej budowie i najmniejszej cenie ze wszystkich tutaj prezentowanych.

Poniższe zdjęcia przedstawiają puszki o głębokości 40mm i 60mm.

Puszka pojedyncza nie posiada żadnych dodatkowych elementów umożliwiających łączenie z innymi puszkami, zatem wmurowanie dwóch puszek pojedynczych obok siebie w celu zamontowania gniazdek w ramce podwójnej, wymaga dużej precyzji i odrobiny szczęścia.

Od spodu puszka posiada cztery elementy, przygotowane – w zależności od potrzeb – do wyłamania (np. kombinerkami) i przepuszczenia tamtędy przewodu. Jeśli potrzebny jest otwór w innym miejscu, trzeba sobie pomóc nożem (najlepiej monterskim).
Obcinaczki boczne w tym przypadku się nie sprawdzą, gdyż plastik może popękać.

Puszka w standardzie posiada dwa wkręty, które są pomocne podczas montażu gniazdka / wyłącznika. Sposób ich użycia, jak i montażu elementu w puszce prezentuję w artykule o wymianie gniazdka elektrycznego (również na filmie 🙂 ).

Puszkę płytką kupisz za ok. 40-45gr, puszka głęboka jest o kilka groszy droższa.

Czym charakteryzują się puszki łączeniowe?

Kolejne elementy elektromonterskie to starsze siostry wyżej omówionych. Grubość i wytrzymałość plastiku w zasadzie jest identyczna. Co je wyróżnia, to elementy łączeniowe:

1. Dolne – tzw. kominki
2. Górne.

Puszki łączymy dociskając je mocno do siebie, aż usłyszymy „klik”. Efekt? Puszki połączone są w jednej linii i w odległości umożliwiającej zamontowanie gniazdek / wyłączników w jednej ramce (podwójnej, potrójnej itp.). Kominki które nie są potrzebne (zewnętrzne) przed montażem najczęściej się obcina (brzeszczotem albo szlifierką kątową) żeby nie utrudniały osadzenia puszek.
Puszka jest przygotowana do poprowadzenia przewodów poprzez łączenia dolne.

Od spodu widać wyraźny postęp w stosunku do puszek pojedynczych. Przepustów, które można wyłamać jest całkiem sporo. Tam gdzie jest potrzeba to robimy włam i wprowadzamy przewód.
Tak na marginesie, żeby mieć jak najwięcej miejsca wewnątrz puszki, wchodzimy przewodem od tyłu puszki (na ile jest to oczywiście możliwe).

Podczas montażu istnieje ryzyko, że górne elementy łączeniowe puszek rozejdą się. Należy zwrócić na to szczególną uwagę, gdyż mogą potem wyniknąć problemy z umieszczeniem wyłączników w jednej ramce.

Nie ma żadnego problemu, żeby w razie potrzeby połączyć ze sobą puszki o różnych głębokościach.

Puszki tego typu są kilkanaście groszy droższe od ich pojedynczych odpowiedników.

Czy warto inwestować w puszki wielokrotne?

Puszka wielokrotna to element podtynkowy, w którym można zamontować od 2 do 5 (w zależności od typu zakupionej puszki) wyłączników lub gniazdek.

Podstawową zaletą tego rozwiązania jest wygoda. Tu nie trzeba nic przycinać, nie trzeba specjalnie uważać czy poszczególne wyłączniki są w linii prostej i czy poszczególne przedziały są od siebie odpowiednio oddalone.
Jasne, puszka nie jest super twarda, także teoretycznie jest szansa, że po zamontowaniu pomiędzy pierwszym a piątym przedziałem puszki pojawi się pewna nieliniowość, ale i tak jest to rozwiązanie o klasę wyższe od puszek łączeniowych.

Od spodu widzimy, podobnie jak w puszkach łączeniowych szereg potencjalnych przepustów kablowych w postaci gotowych do wyłamania plastików (po 16 na przedział, 8 z góry i 8 z dołu).

Jeśli chodzi o przepuszczanie przewodów pomiędzy przedziałami, nic prostszego, wystarczy wyjąć plastik dzielący przedział i przepuścić przewody.

Plastik ten również posiada wyłamywalne elementy, więc po przepuszczeniu przewodów można go, w celach porządkowych, zamontować ponownie w puszce.

Dodatkowym atutem, zresztą obecnym również w wielu typach puszek łączeniowych, jest możliwość naniesienia na ścianę dokładnych punktów, w miejscu których należy wywiercić otwory pod zabudowę puszki.

Rysujemy najpierw przy użyciu poziomicy i ołówka poziomą lub pionową kreskę na ścianie (w celach demonstracyjnych i łatwiejszej możliwości wykonania zdjęć ja swoją kreskę narysowałem na kartce).

Przykładamy puszkę do kreski w taki sposób, aby kreska była widoczna w każdym z otworów znajdujących się w środku danego przedziału.

Zaznaczamy ołówkiem punkty w każdym przedziale.

I elegancko otrzymujemy punkty do wywiercenia otwornicą otworów pod puszki.

Jaka jest podstawowa wada tego rozwiązania? CENA.
Za potrójną puszkę wielokrotną zapłacimy ponad 2 razy więcej niż za komplet 3 puszek łączeniowych o takich samych parametrach. Teoretycznie w perspektywie remontu czy budowy domu koszt ten może się wydawać niezauważalny, jednak w tym przypadku każdy musi sobie sam odpowiedzieć na pytanie, czy warto dopłacać.

Jakie puszki dobrać do płyt kartonowo gipsowych?

Montaż standardowych puszek w ściance wykonanej z płyty kartonowo gipsowej nie jest najlepszym rozwiązaniem. Oczywiście, możliwe jest do wywierconego otworu pod puszkę w płycie k-g naładowanie zaprawy klejowej, jednak nie jest to rozwiązanie ani trwałe, ani estetyczne.

Puszki dedykowane do takich rozwiązań posiadają dodatkowe elementy śrubowe z wypustkami.

Od spodu puszki – oprócz zestawu śrub z przymocowanymi wypustkami – puszki nie wyróżniają się niczym szczególnym, standardowo w różnych miejscach puszki można wyłamać elementy plastikowe w celu przeprowadzenia przewodu.

Dokręcając śrubę, wypustka przesuwa się do czoła puszki.
Po włożeniu puszki do otworu wywierconego w płycie k-g i dokręcaniu śruby w pewnym momencie wypustki zaczną od wewnętrznej strony dociskać płytę, mocując puszkę w otworze.

Fantastyczny opis w jaki sposób zamontować taką puszkę w płycie kartonowo gipsowej, znajdziesz tutaj.

Cenowo puszkom tym bliżej do puszek wielokrotnych niż puszek łączeniowych czy pojedynczych, ale tutaj wg mojej wiedzy nie ma za bardzo alternatywy.

Czy potrzebne mi są puszki z deklem?

Puszki z deklem były kiedyś bardzo popularnym rozwiązaniem. Instalowało się tam wszelkie elementy łączeniowe pomiędzy najbliższymi gniazdkami czy wyłącznikami . Była to taka mikro rozdzielnica montowana w każdym pomieszczeniu gdzieś w okolicach sufitu.

Obecnie, co wynika po trochu z trendu po trochu z estetyki, od tego rozwiązania w domach się odchodzi. Przekaźniki czy złączki umieszcza się po prostu w puszkach podtynkowych za wyłącznikami światła czy gniazdkami. (Dlatego obecnie puszki pod wyłączniki o głębokości 40mm są coraz rzadziej stosowane, ponieważ nie zmieści się tam zbyt wiele elementów dodatkowych.)

Sytuacje są jednak różne i puszki z deklem o różnych głębokościach i średnicy w zależności od potrzeb, są wciąż dostępne na rynku.

Osadziłem puszkę zbyt głęboko w ścianie, co mogę z tym zrobić?

Żeby nie musieć wyrywać wmurowanej w ścianę puszki, z pomocą przychodzą tzw. pierścienie dystansowe. Standardowo dostępne są o dwóch różnych głębokościach, 12 i 24mm.

Pierścień taki montuje się od frontu puszki przy użyciu wkrętów dostarczonych wraz z puszką.
Wkrętów tych nie da się jednocześnie użyć do montażu gniazdka / wyłącznika, zatem jeśli będziesz ich potrzebować, przy zakupie pierścieni zaopatrz się od razu w dodatkowe wkręty do puszek.

Czy to już wszystko?

Absolutnie nie.

Nie wspomniałem np. o puszkach samogasnących, bezhalogenowych (choć wykorzystałem w prezentacji – puszka koloru niebieskiego). W przypadku pożaru nie wytwarzają szkodliwych substancji, a po zniknięciu źródła ognia – teoretycznie – nie będą dalej płonąć. Sensu kupowania takich puszek nie podejmuje się komentować. 🙂

Oprócz tego na rynku jest wiele puszek niestandardowych np. puszka w której można umieścić sporą ilość elementów elektronicznych.

Myślę jednak, że to co zawarłem w artykule w zdecydowanej większości przypadków jest wystarczające do zamontowania wyłączników lub gniazdek wraz z elementami dodatkowymi.

Podsumowanie

Podsumowując, krótkie porównanie zalet i wad 3 rodzajów puszek do wmurowania w ścianie.

Puszka pojedyncza

Puszka łączeniowa

Puszka wielokrotna

Jeśli chciałbyś coś dodać w temacie lub masz jakiekolwiek uwagi, pisz śmiało w komentarzu 🙂 .