Jak sprawdzić ciągłość obwodu?

Dostaję od Was zapytania w jaki sposób sprawdzić czy przewód znajdujący się w jednym pokoju to jest ten sam co przewód wychodzący z puszki w tym samym lub innym pomieszczeniu. Jasne, każdy w szczegółach ma inną sytuację, ale wspólnym mianownikiem jest pytanie, jak się do tego zabrać?

Nie jest to skomplikowane zagadnienie, opisałem je w zasadzie w artykule „Wyszukiwarka… przewodów„. Rzecz w tym, że prezentowane tam narzędzie, choć gadżeciarskie, nie jest podstawowym elementem skrzynki narzędziowej każdego „bohatera domu” 😉 . Dużo częściej (bo taniej w podstawowej wersji) można w niej znaleźć multimetr. Nieważne jakie ma parametry, czy chiński, tajwański, albo inny budżetowy – każdym multimetrem możemy sprawdzić tzw. ciągłość obwodu.

Na czym to polega?

Testowanie ciągłości obwodu (przewodu) to tak naprawdę sprawdzenie rezystancji. A dokładniej rzecz ujmując, jej wyjątkowych przypadków. Jak wiemy, każdy przewód posiada swój opór elektryczny, jednak na kilku, kilkunastu a nawet kilkudziesięciu metrach jest on bardzo mały. Zatem, jeśli po jednej i drugiej stronie jest ten sam przewód, to opór pomiędzy jego końcówkami powinien wynosić co najwyżej kilka omów. W domowych warunkach, najczęściej jest to wartość poniżej 1Ω.
Z drugiej strony, gdy rezystancja wynosi dziesiątki kΩ (kiloOm) lub MΩ (MegaOm), to albo jest przerwa w obwodzie, albo sprawdzamy dwa różne przewody.

Proste? Pewnie! Ale…

…jak się do tego zabrać?

Zanim się zabierzemy do czegokolwiek upewnijmy się, że przewód / przewody które chcemy sprawdzić nie znajdują się pod napięciem. Jest to kluczowe, ponieważ w przeciwnym wypadku najprawdopodobniej będzie to ostatni (i nieudany) pomiar wykonany tym multimetrem (usmaży się szybciej niż schabowy w niedzielę).
W celu sprawdzenia obecności napięcia możemy wykorzystać próbnik napięcia (artykuł), lub wykonać pomiar napięcia multimetrem (artykuł), który i tak trzymamy w rękach.

Najlepiej żeby badany przewód był odłączony w ogóle od czegokolwiek (złączek elektrycznych, osprzętu, urządzeń), żeby nie okazało się że połączenie pomiędzy przewodami co prawda jest, ale zupełnie inną drogą, przy użyciu podłączonych do złączek przewodów.

Czyli dochodzimy do sytuacji, gdy mamy po obu stronach gołe końcówki przewodów. I teraz są 3 opcje:

• Przewód krótki – możliwość sprawdzenia w jednej lokalizacji za pomocą sond multimteru
• Przewód długi – końcówki przewodów w dużej odległości lub w dwóch różnych pomieszczeniach
• Przewód długi – tylko jedna żyła poprowadzona na danym odcinku, lub wiele żył ale chcemy sprawdzić każdą z nich z osobna.

Ustawiamy miernik

Zacznijmy od wpięcia sond miernika. Jak zawsze czarną sondę wpinamy do złącza oznaczonego COM, a czerwoną sondę tam gdzie jest symbol jednostki rezystancji Ω, ponieważ jak wspomniałem wcześniej będziemy sprawdzać opór (rezystancję) przewodu.

Następnym krokiem jest wybór zakresu. Musimy odnaleźć na obudowie miernika symbol odwróconego WiFi 😉 , a jeśli go nie ma to symbol jednostki rezystancji Ω. W moim mierniku zarówno pomiar rezystancji jak i pomiar ciągłości znajduje się w tym samym miejscu na cyferblacie. Ustawiam zatem wskaźnik na tej pozycji, a następnie za pomocą niebieskiego przycisku wybieram opcję „pomiaru ciągłości”, co zostanie potwierdzone odpowiednim symbolem w górnej części wyświetlacza (rysunek po prawej).

Dygresja. Wskazanie 0L w przypadku pomiaru rezystancji oznacza, że opór elektryczny jest zbyt duży dla tego multimetru, żeby wskazać właściwy wynik pomiaru.

W miernikach nie posiadających automatycznego wyboru zakresu, szukamy na tarczy miernika identycznych symbolów. Jeśli ikony „odwróconego WiFi” nie ma, to możemy wybrać pomiar rezystancji w zakresie 0-200Ω. W obu przypadkach mierzymy w zasadzie to samo, z tym że podczas standardowego pomiaru rezystancji multimetr nie sygnalizuje dźwiękiem niskiego poziomu rezystancji, tak jak ma to miejsce przy pomiarze ciągłości obwodu.

Miernik gotowy? Pora przejść do…

…testu „zero”

Przed wykonaniem pierwszego pomiaru, po ustawieniu miernika, warto sprawdzić czy multimetr jest sprawny co testujemy przytulając do siebie końcówki sond.

Urządzenie powinno wydać z siebie pisk, a na wyświetlaczu po chwili pojawić się wynik pomiaru rezystancji bliski 0.0Ω.

Sygnalizacji dźwiękowej na obrazku nie uświadczysz, ale wynik pomiaru jest poprawny także przystępujemy do działania.

Krótki przewód

Gdy przewód jest na tyle krótki, że bez żadnych sztuczek dosięgniemy sondami do obu końców, sprawa jest banalnie prosta.

Dotykamy jedną sondą jednej końcówki, drugą sondą drugiego końca przewodu i czekamy na sygnał dźwiękowy, ewentualnie potwierdzamy wynik pomiaru zerkając na wyświetlacz.

Przewody pod naporem lubią się odginać, dlatego w celu solidniejszego dociśnięcia końcówek przewodów, można wykorzystać złączki elektryczne. Ewentualnie można złapać i ścisnąć palcami końcówkę przewodu wraz z sondą. Robimy to tylko pod warunkiem, gdy trzykrotnie sprawdziliśmy że przewód nie znajduje się pod napięciem (co i tak musimy zrobić przed wykonaniem pomiaru).
Miernik piszczy, rezystancja wynosi 0.0Ω, następny!

Gdy przewód jest zbyt długi

Najczęstsza sytuacja, końcówki przewodu znajdują się w dwóch, oddalonych od siebie lokalizacjach. Cóż począć?

Po jednej stronie łączymy ze sobą dwie żyły tego samego przewodu np. za pomocą kostki elektrycznej, lub po prostu skręcając je ze sobą.
Po tej operacji po drugiej stronie, jeśli przewód nie jest w żadnym miejscu przerwany, opór pomiędzy żyłą niebieską, a żółto-zieloną powinien być znikomy, ze względu na bezpośrednie połączenie tych żył w pierwszej lokalizacji. Spinamy je zatem na osobnej kostce (lub nie korzystamy z kostki wcale) i przykładamy sondy miernika.

Voila. Mamy „przejście”. 🙂

Ale ja chcę sprawdzić tylko jedną żyłę

Może i tak być. Przykładowo masz przewód dwużyłowy i ewidentnie nie ma „przejścia” przy zastosowaniu powyższej metody. Zatem interesuje Cię czy tylko jedna żyła jest przerwana i jeśli tak to która.
W zasadzie trzeba zrobić to samo co w poprzednim rozdziale, tylko z użyciem dodatkowego przewodu, o dowolnym przekroju.

Bierzemy dodatkowy przewód i:

• Po jednej stronie skręcamy go (w miarę solidnie) z żyłą którą chcemy przebadać.
• Prowadzimy go do drugiej lokalizacji w której znajduje się druga końcówka badanej żyły.

Zapinamy na kostce (lub nie) i wykonujemy pomiar. Jeśli żyła dobra, będzie pomiar bliski 0Ω, jeśli coś będzie nie tak, pomiar będzie rzędu kΩ, MΩ lub na wyświetlaczu będzie po prostu 0L.

Podsumowanie

Na dzisiejszej lekcji dowiedzieliśmy się, że:

• Pomiary rezystancji wykonujemy zawsze w stanie beznapięciowym badanych przewodów. Pomiar przewodów, które są pod napięciem jest zabójczy. Co najmniej dla miernika.
• Pomiar ciągłości obwodu to tak naprawdę sprawdzenie szczególnego przypadku rezystancji elektrycznej (poniżej 50Ω).
• Gdy żyła przewodu jest nienaruszona, wynikiem pomiaru powinno być co najwyżej kilka Ω. W przeciwnym przypadku otrzymamy wynik rzędu tysięcy (kΩ), milionów (MΩ) om lub 0L (czyli miernik nie ogrania).
• Przed wykonaniem właściwego pomiaru, warto wykonać pomiar testowy na samych sondach, żeby sprawdzić czy miernik żyje.