Planujemy elektrykę cz.4 – kuchnia, łazienka, gabinet
To czwarty artykuł z kolei i już powoli zbliżamy się do końca… parteru. 🙂
W dzisiejszym odcinku sagi pt. „Planujemy elektrykę” skupimy się omówieniu trzech pomieszczeń:
- Kuchni
- Gabinetu
- Łazienki
Let’s go!
6. Kuchnia
Oświetlenie w kuchni wraz z oświetleniem salonu i jadalni opisałem w poprzedniej części artykułu. Zatem to mamy z głowy. 🙂
Teraz pora na główne danie, tj. część czyli rozmieszczenie gniazd w kuchni.
6.1. Gniazda
W kuchni ze względu na stosunkowo dużą liczbę urządzeń instaluje się sporą liczbę gniazd, z czego ostatecznie widoczne są tylko nieliczne.
Piekarnik, mikrofalówka
Gniazdo piekarnika i mikrofali powinno znaleźć się w okolicy ich zabudowy. Najbardziej intuicyjne wydaje się zainstalowanie gniazd za plecami zabudowanych urządzeń, ale tutaj pojawia się problem. Żeby dostać się do gniazda będziesz musiał wyjąć piekarnik, co nie jest szczęśliwym rozwiązaniem.
Począwszy od samego montażu piekarnika, po wykonywanie obowiązkowych (raz na 5 lat) pomiarów okresowych, na losowych sytuacjach skończywszy każdorazowo będzie stanowiło to problem.
Dlatego dostęp do gniazd być powinien, możesz je zainstalować np. za plecami szafki pod lub znajdującej się obok piekarnika. Stolarz wytnie wtedy wtedy w „plecach” szafki otwory i już będzie dużo łatwiejszy dostęp.
Nawet jeśli nie planujesz w tym momencie zakupu mikrofalówki, warto zainstalować dwa gniazda w tych okolicach, raz że i tak będą zakryte, a dwa, jedna kuchnia na całe życie to raczej mało realny koncept.
Lodówka
Tutaj sprawa wygląda podobnie. Nie jest to co prawda tak duży problem, jak w przypadku piekarnika (no cóż, zależy jak duża jest lodówka), ale możesz zastosować tę samą zasadę i zainstalować gniazdo w bardziej dostępnym miejscu niż za jej plecami.
Wysokość montażu gniazda raczej dowolna, zależy od okolicznych mebli i koncepcji.
Zmywarka
Zmywarka często bywa zainstalowana blisko zlewozmywaka i siłą rzeczy jej gniazdo instalujemy pod zlewozmywakiem. Nie jest to wymagane przepisami, ale zdrowy rozsądek podpowiada, żeby w miejscu gdzie jest woda, zainstalować gniazdo bryzgoszczelne o stopniu ochrony min. IP44 (ta druga cyfra jest najbardziej w tym przypadku istotna, im większa tym bardziej szczelna obudowa).
Ekspres do kawy
Planujesz ekspresik na pyszną kawkę z rana? Bez względu na odpowiedź, warto przeznaczyć choć jedno gniazdo, znowu, ukryte przed wzrokiem acz dostępne. Jeśli początkowo nie planujesz ekspresu, niech to gniazdo znajdzie się w pobliżu miejsca na blacie, gdzie prawdopodobieństwo postawienia takiego lub podobnego urządzenia jest największe. Czy to będzie jakiś super mikser, automat do gotowania czy cokolwiek innego co raz postawione, będzie przestawiane co najwyżej w trakcie wiosennych porządków.
Gniazda blatem
Ile i gdzie instalować gniazda nad blatem?
Z mojego doświadczenia wynika, że takim w miarę komfortowym minimum jest zainstalowanie 2 zestawów gniazd, po 3 gniazda w każdym zestawie po dwóch stronach blatu.
Jak wysoko gniazda nad blatem?
Odległość 20-30cm powinna zapewnić odpowiedni komfort użytkowania. Nie instaluj gniazd bezpośrednio nad samym blatem! Raz, że dowolna przyprawa czy pudełko z wykałaczkami, może utrudnić Ci do niego dostęp, a dwa, że możesz mieć problem z włożeniem wtyczki kątowej (kabel z niej wychodzi pod kątem 90º w dół).
Gniazda nad blatem zastąpić gniazdami wpuszczonymi w blat, które w razie potrzeby można schować. Estetyka rozwiązania większa. Jest za to większy problem z dostępnością gniazda. Wiesz, blat nie zawsze jest czysty i piękny jak na filmach amerykańskich.
Moim zdaniem gniazda wpuszczane w blat tylko w miejscach, gdzie to gniazdo będzie wykorzystywane okazjonalnie np. na wyspie kuchennej jeśli takowa jest planowana. Ale to, jak zawsze, kwestia indywidualna.
Oprócz blatu roboczego, nierzadko kuchnię i jadalnię oddziela barek. Nad blatem barku też warto rozważyć zainstalowanie gniazd. Choćby po to, aby podłączyć ładowarkę… czegokolwiek. 🙂
6.2. Inne
Płyta grzewcza
Płyty grzewczej (najprawdopodobniej indukcyjnej) nie podłączamy do gniazda jedno czy trójfazowego, tylko do złączki znajdującej się w dedykowanej puszce podtynkowej lub natynkowej zlokalizowanej najczęściej na wys. 40-50cm nad posadzką w okolicy płyty indukcyjnej np. za szufladami znajdującymi się pod płytą.
Jak pisałem w artykule o Zakup i podłączenie płyty indukcyjnej:
Aby zachować w miarę sporo miejsca i nie upychać przewodów, puszka powinna mieć rozmiar minimum 10x10x5cm (SxWxG). Nie ma tu co specjalnie oszczędzać miejsca bo i tak puszka będzie zakryta przez meble kuchenne.
Okap
Do okapu trzeba doprowadzić przewód, który będzie bezpośrednio podłączony do zacisków znajdujących się w urządzeniu. Żadne gniazdo pośredniczące nie jest tutaj potrzebne.
Przewód ten może być zasilony np. z gniazd znajdujących się nad blatem.
Gniazdo USB
Jako opcję warto to rozważyć. Nie tylko po to, żeby podładować telefon.
W kuchni możesz zainstalować np. tablet na uchwycie stałym lub na wysięgniku. Wtedy Twoja Pani przygotowując niedzielny obiad Wtedy, podczas przygotowywania posiłków, tablet z przepisem będziesz miał na wysokości wzorku, a nie walający się pomiędzy mąką, a ośmiorniczkami.
W kursach Domowej Elektryki pokazuję krok po kroku techniczne aspekty i daję narzędzia wspomagające do wykonania instalacji elektrycznej na przykładach rzeczywistego domku:
- Jak podzielić instalację na obwody,
- Jak dobrać zabezpieczenia w rozdzielnicy i z czym to się wiążę
- Jak podłączyć każdy typ łącznika i przycisku wraz ze schematami
- Jak wykonać rozdzielnicę od A do Z
7. Gabinet
7.1. Oświetlenie
Tutaj nie ma filozofii. Najczęściej na suficie instalowana jest jedna oprawa na środku ew. dwie oprawy symetrycznie względem centralnej części sufitu.
Do tego w miejscu gdzie będzie znajdowało się biurko, można rozważyć instalację kinkietów na ścianie.
No ale kinkiety mają sens, gdy biurko będzie oparte o ścianę. Jeżeli przy ścianie będzie znajdowało się krzesło, a biurko będzie zwrócone w stronę wejścia, wtedy dodatkowe oświetlenie za plecami raczej nie będzie praktycznym rozwiązaniem. Chyba, że zamiast kinkietu dasz jakąś fajną lampę na wysięgniku, tak że ustawisz ją sobie nad biurkiem w razie potrzeby.
Włącznik dla obu typów oświetlenia instalujesz przy wejściu i na tym sprawa się kończy. No dobra, możesz jeszcze rozważyć sterowanie kinkietami z pozycji siedzącej przy biurku i zainstalować tam dodatkowy łącznik schodowy (na wys. 110-130 cm).
7.2. Gniazda
Tutaj klasyk. Na każdej ścianie warto zainstalować ze dwa gniazda. Wyjątkiem jest ściana gdzie planowane jest miejsce ustawienia biurka. Tam warto dać ok. 3-4 gniazda + gniazdo internetowe oczywiście połączone z naszym domowym switchem / routerem. WiFi jest fajne, nawet solidne prędkości przesyłu danych można bezprzewodowo uzyskać, ale kabel ethernetowy i prędkość 1Gbps do robienia backupu robi lepszą robotę. Trochę zboczyłem z tematu… lecimy dalej. 🙂
8. Łazienka
Łazienka jest pomieszczeniem specyficznym i jeśli chodzi o elektrykę to głównie planujemy tutaj oświetlenie. Gniazda stanowią dodatek.
8.1. Oświetlenie
Oświetlenie w postaci jednego plafonu zainstalowanego nad drzwiami łazienki przeszło do lamusa. Nie jest ono złe w przypadku mikro łazienek o powierzchni 3m², które znajdziemy nieraz w budownictwie mieszkaniowym. Zawsze jednak można wymyślić coś ciekawszego. Okej, podzielmy najpierw oświetlenie na kategorie:
- Oświetlenie główne
- Oświetlenie lustra
- Oświetlenie dekoracyjne
Oświetlenie główne to w zależności od upodobań:
- Pojedyncza oprawa znajdująca się w centrum łazienki
- Zestaw oprawek punktowych równomiernie rozłożonych w całej łazience (dot. sufitu podwieszanego)
- Taśma LED o odpowiedniej mocy zainstalowana w profilu umieszczonym najczęściej na suficie (wpuszczonym w sufit podwieszany)
- Inny typ opraw, który ma sprawić, że w całej łazience będzie po prostu jasno.
Oświetlenie lustra można również zrealizować na kilka sposobów:
- Oprawy zwisające z góry nad umywalkami
- Kinkiet lub kinkiety znajdujące się nad lustrem lub obok lustra
- Taśma LED „wpuszczona w lustro”
Oświetlenie dekoracyjne to:
- Wszelakie taśmy LED zainstalowane na ścianie, na podłodze o niewielkiej mocy, robiące klimat
- Taśma LED zainstalowana pod / wokół wanny w okolicach prysznica itp.
Jeśli chodzi o sterowanie to zasada jest taka, że wyłącznik oświetlenie głównego znajduje się na zewnątrz, a pozostałe oświetlenie załączamy z łącznika znajdującego się w łazience, najczęściej w pobliżu lustra. Dokładnie o lokalizacji włączników piszę w kolejnym podrozdziale.
Jeszcze jedna sprawa. Zasilacze taśm LED. Można je ukryć np.:
- Nad sufitem podwieszanym jeśli stosujemy oprawy punktowe, które można zdjąć i mieć dostęp do zasilacza
- Pod lub za szafką z umywalką, umieszczone najlepiej w skrzynce, a nie na łapu capu rzucone między mydło, a płyn do mycia podłóg.
8.2. Gniazda
Gniazda w łazience do podładowania golarki, szczoteczki do zębów, podłączenia suszarki itp. instaluje się najczęściej w okolicy lustra. Jeśli lustro jest szerokie i w łazience znajdują się 2 umywalki (lub jedna podłużna), warto gniazda zainstalować zarówno po prawej jak i po lewej stronie lustra. W jednym słupku z gniazdami instalujemy włączniki oświetlenia lustra/dekoracyjnego.
Jeżeli gniazda/włączniki będą w pionie, to na dole umieszczamy gniazda, a na górze włączniki światła po to, żeby zwisające kable zasilające nie przeszkadzały w załączaniu światła.
Przy wyborze lokalizacji należy pamiętać o wymogu, że gniazdo zasilone napięciem 230V może być zainstalowane w odległości min. 60cm od wanny lub 120cm od otwartego natrysku.
Jeśli w Twoim domu będą dwie łazienki, z czego jedna to tak naprawdę będzie WC to zastanów się czy warto w niej instalować jakiekolwiek gniazda. Do czego Ci się przydadzą?
8.3. Inne
Tutaj wchodzi w grę opcja wentylatora wyciągowego nieprzyjemnych zapachów. Rolę tę w domach pełni najczęściej rekuperacja, ale jeśli takowej nie posiadasz, to możesz przemyśleć zainstalowanie wentylatora.
Jest masa różnych wentylatorów do wyboru, są super ciche (choć niektórzy wolą głośniejsze 🙂 ), są wentylatory z własnymi timerami, które np. załączają wentylator po kilku minutach od załączenia światła i działają przez kilka minut po jego wyłączeniu. Tak czy inaczej, będziesz w razie czego potrzebował w miejscu jego montażu kolejny przewód zasilający.
Podsumowanie
Ok. Mamy zatem parter zaliczony. W następnym wpisie ogarniemy piętro, schody i poddasze, a całość serii zakończymy artykułem i elektryką na zewnątrz domu.
Z góry dziękuję za wszelkie uwagi i komentarze pod artykułem! 🙂
A jaka jest minimalna odległość gniazda wtykowego nad blatem kuchennym na boki od płyty gazowe ? Szukam i nigdzie nie znalazłem takiej informacji.
Widzę że prowadzi Pan również porady z zakresu architektury wnętrz, jestem pod wrażeniem wszechstronności.
Jako elektryk widziałby Pan sens gdzieś w kuchni, małej skrzynki z wyłącznikami rozłączającymi te wszystkie płyty piekarniki zmywarki… skoro gniazdka są słabo dostępne? Teraz w szafkach często są szuflady, cargo, i inne wynalazki utrudniające dostęp.
Witam,
Mam pytanie czy gniazdka umieszczone w szafce są bezpieczne w użytkowaniu?. Chciałabym ukryć gniazdko do pralki w szafce i zastanawiam się na ile to bezpieczne. Pozdrawiam Kasia
Trochę to skomplikowane
Może to dla niektórych pieśń przyszłości, ale ktoś może zechce w niedalekiej przyszłości lub od razu zainstalować sobie w WC podgrzewaną deskę, filtr lub wyciąg zapachów, albo WC z funkcją podmycia, a wtedy (lub na zapas) warto rozważyć dodatkowy kabelek z zasilaniem w okolice WC
Wszystko super, mam tylko taką sugestię, że wypadałoby napisać, jakie przewody dawać, tj. trójżyłowe do gniazdek minimum lub pięciożyłowe do trójfazówki (sieć TN-S czy minimum TN-C/S lub ewentualnie TT), ale też o przekrojach też napisać, zwłaszcza kuchnia, łazienka, bo tak, mikrofala ciągnie około 2 kW, piekarnik też, płyta indukcyjna coś ze 7 kW (ale z dwóch faz, trzech?) zmywarka też ze 2 kW minimum, lodówka się nie „liczy” bo to góra 200W, ale ekspres, opiekacz to około 1 kW, jak nie lepiej. Sumarycznie w porządnej kuchni, gdzie dużych odbiorników jest najwięcej, wychodzi na samą zmywarkę i mikrofalę około 4 kW, a jak piekarnik to już ze 6 kW. No i odpowiednie zaplanowanie obciążenia przyłącza, żeby nie zrobić tak, że np kuchnię dać na jednej fazie, wtedy może wychodzić i po 6 kW i więcej na jedną, a to już powyżej 25 A, czyli chyba max. dla przewodów popularnych przy instalacjach, tj. 3×2,5 mm^2 miedź. Dla porządnej kuchni moim zdaniem powinna być doprowadzona instalacja trójfazowa, odpowiednio grubym przewodem, a ich obciążenie też rozsądnie przewidziane, by była symetria obciążeń faz i takie rozłożenie obciążeń, by np. główne przewody rozprowadzające do gniazdek, najczęściej 2,5 mm^2 nie były obciążane więcej, niż „przepisowe” 16 A, czyli moc czyli około 3,6 kW maksimum, czyli np. razem dla mikrofali i zmywarki to już za dużo (2 x 2 kW). Podobnie z łazienką, pralka (2kW), suszarka (około 2kW), jak ktoś burżuj, to jacuzzi (około 1 kW), ale też i ogrzewanie podłogowe (max około 170 W/m^2), czyli jak ktoś ma łazienkę o wielkości salonu, to już będzie moc ponad 3 kW na samo ogrzewanie. I tak dalej i tak dalej. Dla czego piszę – otóż wymieniam instalację w swoim mieszkaniu, która była ponad dwadzieścia lat totalnie przeciążana, czasami po około 4 kW, a przewody wszystkie to aluminium 2 mm^2, co spowodowało po prostu „wygotowanie” się przewodu głównego do kuchni (i częściowo do łazienki) i wypalenie (dosłowne) puszki w kuchni, a wszystko przez niewłaściwą instalację do rzeczywistych obciążeń. Wypadałoby zrobić raz, a porządnie, na pokolenia, a tu najważniejszym jest odpowiednio dobór przewodów (przekroje, zależne od obciążenia obwodu ale także i jego długości) oraz symetria obciążeń, jeśli mamy doprowadzone do mieszkania/budynku więcej, niż jedną fazę. W przypadku „współczesnej” kuchni, gdzie moc urządzeń czasami to 6 kW i więcej, jedna faza już absolutnie odpada, a siłą rzeczy muszą być już trzy i to odpowiednio obciążone, by były równomiernie rozłożone moce.
Mam pytanie, czy jakiejś normie nie ma obowiązku osobnego obwodu N i PE do łazienk? I może ma pan jakieś porady co do obwodów, czy np. Zmywarka potrzebuje osobnego ? Czy z racji dużej mocy piekarnik też na osobnym? I czy w ogóle spotkał się pan na przykład w zapisami w jakiejś gwarancji że dnę urządzenie powinno być na osobnym obwodzie ? I czy pan montując instalacje doradza klientom które obwody powinny być dedykowane ? I mam pytanie odnośnie led, czy lepiej zastosować lewy na 230v czy na niższe napięcie? Żona planuje przykleić je wokół lustra które bedzie ostawać od ściemy z 4 cm ? Z góry dziękuję za odpowiedź ????
Jako stolarz się wypowiem.
Regularnie mam problem z montażem przez nie ogarniętych elektryków lub tych co wiedza lepiej.
Piekarnik – gniazdko musi być poniżej lub pqowyzej ze względu na fakt ze piekarnik maja tak wielkie tyły ze dotykają plecami sciany a to powoduje konflikt.
Zmywarka – jeszcze większy problem.
Ta już na pewno dotyka plecami sciany wiec gnoazdko musi być obok. Inaczej zmywarka się nie wsunie.